Ferhat Başkan Özgen-İnternet - Bilgisayar Teknolojilerinin Önemi Ve Türkiye'de E-Vergilendirme Sistemi

İnternet - Bilgisayar Teknolojilerinin Önemi Ve Türkiye'de E-
Vergilendirme Sistemi

Ferhat Başkan ÖZGEN*

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ
SAYI: 21
YIL: AĞUSTOS 2008

Özet: Bu makalede intemet-bilgisayar teknolojilerinin (IBT'nin) devlet ve ekonomi açısından
önemi ve başlıca etkileri genel olarak tartışılmakta, IBT'nin vergilendirme alanında
kullanılmasıyla ortaya çıkan e-vergilendirme sistemi, Türkiye'deki uygulama boyutuyla
incelenmektedir. IBT yardımıyla arz edilen kamu hizmetleri arasında, vergilendirme hizmetleri
pek çok ülkede ilk sıralarda yer alır. Bu nedenle e-vergilendirme, IBT'nin devlet için öneminin
gözlenebildiği en güzel alanlardan biridir. Bu makalede e-vergilendirme, vergi beyannamesinin
elektronik olarak alınması ve verginin elektronik olarak ödenmesi olarak tanımlanmaktadır.
Türkiye'de bu yönde kurulan ve hala gelişmekte olan sistem incelenmekte, e-vergilendirme
sisteminin geliştirilmesi için öneriler sunulmaktadır.

Anahtar kelimeler: Elektronik vergilendirme, E-vergilendirme, E-vergileme sistemi, E-vergi
doldurma, E-beyan, E-vergi ödeme.

The Importance of Internet and Computer Technologies and
E-Taxation System in Turkey

Abstract: The article examines the importance and effects of the internet and computer
technologies (ICT) to the government and economy, and investigates e-taxation system in Turkey.
Tax service is among the leading services that are supplied by using ICT at a lot of country. That's
why, e-taxation issue is one of the best area of which we can see the importance of ICT. At the
article, e-taxation is defined as lodgement the tax returns and payment the tax owe electronically.
Turkey's e-taxation system is discussed and it is offered the solutions to develop the system.

Keywords: Electronic tax, E-tax, E-taxation, E-tax system, E-tax filing, E-filing, E-lodgement, E-
tax payment, E-payment.

Tüm dünyada internet-bilgisayar teknolojileri, pek çok alanda önemli etki ve
sonuçlara neden olmaktadır. Bu makalede internet-bilgisayar teknolojilerinin
(IBT'nin) devlet ve ekonomi açısından önemi ve başlıca etkileri genel olarak
tartışılmakta, IBT'nin vergilendirme alanında kullanılmasıyla ortaya çıkan e-
vergilendirme olgusu, Türkiye'deki uygulama boyutuyla incelenmektedir.

Amaç, IBT'nin devlet ve ekonomi için önemini vurgulamak ve Türkiye'de yeni
şekillenmekte olan e-vergilendirme sistemini tanıtmaktır. Makale, e-
vergilendirme ile ilgili, Türkiye'de ankete dayalı olarak yapılan ilk akademik
çalışmalardan birisidir.

IBT'nin devlet ve ekonomi açısından önemi, başlıca etkileri, ekonomik
kalkınmayı destekleyici özelliği açısından ele alınabilir. IBT'nin doğru ve
yaygın kullanımı, gerçekten de hemen her ülkede ekonomik kalkınmayı teşvik
edebilir. Örneğin Avrupa Birliğinde ekonomik büyümenin %50'sinde IBT'ye
bağlı sektörlerin katkısı vardır (EC, 2007). Gelişmekte olan ülkelerde bu tür
sektörlerin payı daha az olsa da, IBT'nin ekonomik kalkınma üzerindeki teorik
etki ve sonuçlarının önemsenmesi gereklidir.

IBT'nin ekonomik kalkınma üzerindeki etkileri en azından teorik olarak
belirgindir, fakat özellikle gelişmekte olan ülkelerin çoğu için henüz
ölçülememiştir. Romer (1986), bilgi birikimi ile gelen bir ekonomik büyüme
modeli ortaya atmış, bu modelde, bilgi, sermayenin bir şekli olarak
tanımlanmıştır (Romer, 1986, 1002-1037). Bilginin etkilediği sosyal sermaye
ise, devletin ekonomik gelişmeyi etkileme gücünü önemli ölçüde
arttırabilmektedir (Knack, 2000, 1-31). Ne var ki, bu modeli doğrulayan, sosyal
sermayenin IBT yardımıyla güçlendirilmesine ilişkin ampirik çalışmaların
genelinin, esas itibariyle gelişmekte olan ülkelerdeki veri yetersizliği nedeniyle,
gelişmiş ülkelere ait olduğu görülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, veri
probleminin çözümü ile birlikte, ampirik çalışma ihtiyacı vardır.

Derinlemesine ampirik çalışmalara izin vermeyen veri problemi, Türkiye
açısından da geçerli olduğundan, makalenin birinci bölümünde, IBT'nin devlet
ve ekonomi açısından önemi ve başlıca etkileri, genel olarak, teorik boyutuyla
tartışılmaktadır.

Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, IBT'nin devlet ve ekonomi alanında
kullanılması ile ilgili ilk teşebbüsler, genellikle kamu sektöründen gelir ve
yenilikçi stratejiler devletin öncülüğünde yürütülür. Temel kamu hizmetlerinin
IBT yardımıyla daha geniş bir alanda daha az işlem maliyetleriyle daha verimli
şekilde arz edilmesi, önemli bir uygulama olarak karşımıza çıkar.

IBT'nin devlet açısından öneminin gözlenebildiği en güzel alanlardan biri de
vergilemedir. IBT yardımıyla arz edilen kamu hizmetleri arasında,
vergilendirme hizmetleri ilk sıralarda yer alır (Torres ve diğerleri, 2005, 217¬
238). IBT altyapılarından yararlanarak beyanname alınmasına ve vergi
toplanmasına, dar anlamda elektronik vergileme, bu şekilde toplanan vergilere
de dar anlamda elektronik vergi (e-vergi, e-tax) adı verilebilir. E-vergi, ilk olarak
ABD'de ortaya çıkmış ve denenmiştir. Günümüzde söz konusu uygulama pek
çok ülkeye yayılmıştır.¹

Vergi sistemleri ülkeler arasında farklılık arz ettiğinden, vergi beyannamelerinin
elektronik olarak doldurulması ve verginin elektronik olarak tahsil edilmesine
ilişkin sistemlerin veya uygulamaların adları da farklı olabilmektedir. Örneğin
Avustralya'da e-vergi (e-tax), Avustralya Vergi İdaresi (ATO-Australia Tax
Office) tarafından uygulanan üç elektronik vergi ödeme modelinden biridir²
Feige (2000)'de “otomatik ödeme işlem vergisi” (APT-Tax) ve Goldberg

(2005)'te ise “elektronik vergi” (E-Tax), alım satım faaliyetleri üzerinden
gelişmiş bilgisayar teknolojileri sayesinde alınan, özel bir işlem vergisi olarak
tanımlanmaktadır.

Elektronik vergilendirme, bu makalede, “verginin, internete bağlı bilgisayarlar,
çevrimiçi haberleşme araçları veya vergi dairesine gitmeyi gerektirmeyen diğer
iletişim aygıtları yardımıyla, tahakkuku ve tahsilini sağlayan bir e-devlet
uygulaması ve kamu hizmeti sunuş şekli” olarak tanımlanmaktadır.

Makalenin ikinci bölümü bu alana ayrılmıştır. Türkiye'de e-vergilendirme
sistemi, vergi türlerine göre sınıflandırılmakta ve incelenmektedir. E-
vergilendirme konusunda daha önce yapılmış bir araştırmaya
rastlanmadığından, makalenin katkısını belki burada aramak uygun olur.

E-vergi doldurma ve e-vergi ödeme sistemlerine ilişkin uluslararası literatür ise,
yenidir ve hızla artmaktadır. Hansford, ve diğerleri (2006), Hung ve diğerleri

(2006), Barnes ve Vidgen (2006), Chang ve diğerleri (2005) ve Turner ve Apelt
(2004), konu ve alanla ilgili çalışmalar arasında sayılabilir. Heeks ve Bailur

(2007), Yıldız (2007) ve Titah ve Barki (2005)'te alanla ilgili en yeni literatür
özetleri verilmektedir. Wang (2002) ve Fu ve diğerleri (2006), e-verginin
benimsenmesini, TAM kullanarak test eden iki örnek çalışmadır. Horst ve
diğerleri (2007)'de ise genel olarak e-devlet hizmetlerini, TAM kullanılarak
yapısal denklik modeli çerçevesinde incelemektedir.

İNTERNET-BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİNİN DEVLET VE
EKONOMİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Günümüzde bilim ve teknolojideki hızlı ilerlemelerle birlikte gelen yenilikler,
çok önemli ekonomik sosyal, siyasal ve kültürel sonuçlara yol açmaktadır.
Bilginin üretimi, kullanımı ve yayılması süreci gittikçe artan bir ivme ile devam
etmektedir. Yeni bir toplum yapısı oluşmaktadır.

Sanayi toplumu, günümüzde gelişmiş ülkelerden başlayarak yerini bilgi
toplumuna bırakmaktadır. Bilgi toplumuna geçişte, belirleyici rolü, teknoloji
oynamakta ve bu süreç, 21. yüzyılda da devam edecek gibi gözükmektedir.
Dünyada hiçbir devlet IBT'nin bu artan önemine kayıtsız kalamamaktadır. IBT,
ekonomik, sosyal siyasal, kültürel alanları etkilemekte, değişimi inanılmaz
boyutlarda hızlandırmaktadır.

Bir teknolojik yenilik süreci, birkaç aşamadan oluşur. Önce buluş aşaması,
ardından araştırma geliştirme aşaması vardır. Yeni teknoloji ve yöntem, eski
teknoloji ve yönteme göre, daha üstün hale getirildikten sonra, ilk olarak üretim
sürecinde yani ekonomik alanda kullanılır. Yeni teknolojinin üretim sürecinde
kullanılmasıyla birlikte, iş süreçleri değişir, yeni işbölümü biçimleri oluşur ve
yeni meslekler doğar. Böylece sosyal alan, yeni teknolojilerden etkilenir. Sosyal
alanda meydana gelen değişiklikler, siyasal ve kültürel alana da yansır (Erkan,
1994, 93-94). Baskı grupları, yeni toplumsal gruplar, siyasal ve kültürel alanı
değişime zorlar. Değişim kaçınılmazdır. Fakat her alanda, özellikle kültürel
alandaki değişim, değişime direnenler yüzünden genellikle bir gecikme ile
devam eder.

İnternet ve bilgisayar teknolojilerindeki yenilik sürecinin en belirgin özelliği,
ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel alanlardaki, değişimleri kabul etmedeki
gecikmeleri, zaman açısından oldukça kısaltmış olmasıdır.

İnternet ve bilgisayar teknolojilerinin önemini, ekonomik kalkınmaya etkileri
açısından yani bilgi iktisadı açısından, daha yakından inceleyebiliriz. Bilgi
iktisadı, bireylerin, firmaların ve toplumun, daha ileri bir iktisadi kalkınma için,
bilişimden nasıl daha etkin şekilde yararlanabileceklerini inceleyen iktisat
dalıdır.³

İnternet ve bilgisayar teknolojileri (IBT), bir ülkenin kalkınmasında etkili bir
araç olarak kullanılabilir. Fakat bunun için, IBT uygulamalarının, ülke içi ve
ülkelerarası dijital uçuruma meydan vermeyecek şekilde, kapsamlı, etkili ve
hızlı bir bilişim politikasıyla, toplumda dengeli ve yoğun dağılması temin
edilmelidir. IBT'deki gelişmelerle birlikte bilgi, doğal kaynaklar, emek ve
sermayeden çok daha önemli bir üretim faktörü haline gelmiştir. Bilgi, artık,
üretim sürecinde kullanılabilir durumdadır (Bilişim Şurası, 2004, 13). Bilgi
sektörü dördüncü bir sektör durumuna dönüşmüştür (Masuda, 1990, 68).

IBT, açıklık ve öngörülebilirliği de artırır. Duruma bağlı ekonomi politikaları
yerine, kurala bağlı ekonomi politikalarının etkinliğini kuvvetlendirir. Kural
hâkimiyetinin güçlenmesi, mali sorumluluk ve hesap verilebilirliği takviye eder.

Üretim sürecinde kurumsallaşmayı daha önemli hale getirir. IBT, firma
davranışında ve kamu kurumlarının eylem ve işlemlerinde, verimliliği ve
rekabet gücünü artırır (Durdu, 2003, 7).

IBT, yatırım artışlarına ve toplam faktör verimliliğine de katkı yapar. IBT,
teknoloji kullanan tüm sektörlerde, yatırım artışlarına ve faktör verimliliği
artışlarına yol açar. Sermaye birikimini ve büyüme hızını artırır (Saygılı, 2001,
211).

Bilgi ekonomisinin yaygınlaşmasıyla birlikte, yatırım bileşimi, maddi
yatırımlardan maddi olmayan yatırımlara doğru ağırlık kazanır. Üretim ve
ihracatın bileşiminde, ileri teknoloji lehine değişim olur (Kelleci, 2003, 3).
Ekonomide meydana getirilen katma değerin, bu şekilde bilgi-teknoloji yoğun
hale gelmesi, kalkınmada çok önemli bir unsur olan ekonomik verimliliği artırır
(Durdu, 2003, 1).

IBT, organizasyonel düzeyde sürekli öğrenmeyi daha hızlı hale getirerek,
firmalara, rekabet gücü avantajı (Zhang ve Chen 2005, 427), kamu kurumlarına
da daha etkin kamu hizmeti sunma imkânı sağlar. AR-GE harcamalarına daha
fazla önem verilmesi, var olan bilgiden, yenilik ve buluşlara ulaşılması, hem
kamu sektöründe hem de özel sektörde girişimcilik bilincinin daha hızlı
gelişmesini mümkün hale getirir (Fernald, 1988, 196-202). Girişimcilik bilinci,
bilgi ekonomisinin gelişmesini sağlayan en önemli unsurlardan birisi olduğu
için, kamu sektörü eski hantal yapısından hızla uzaklaşabilir.

IBT, kamu ve özel kurumlarda kalifiye işgücünün önemini artırırken, kalifiye
olmayan işgücünün önemini azaltır. Her düzeyde artan rekabet, işgücünü daha
fazla kalifiye olmaya zorlarken, firmaları ve devleti, daha basit, esnek verimli
üretim yapılarına yöneltir (Durdu, 2003, 3).

IBT, işlem maliyetlerini de azaltır (Mariscal, 2005, 415). Bu açıdan firmaların ve
devletin etkin çalışmasına zemin hazırlar.

Böyle bir ortamda IBT'nin yaygınlaşmasıyla hızlanan ekonomik dönüşüm ve
kalkınma sürecinde, bilinçli ve kapsamlı bir yenilikçi strateji izlenmediği
takdirde, yoğun şekilde eşitsizlik ve risklerin görülmesi olasılığı da yüksektir.
Uygun olmayan IBT politikaları, ülkelerarası ve ülke içi, zengin-yoksul ve
eğitimli-eğitimsiz nüfus arasındaki farklılıkları yani dijital uçurumu
derinleştirir. Dijital uçurumun derinleşmesi, bu kez ekonomik kalkınmayı
negatif etkileyebilir (Antonelli, 2003, 173-199).

TÜRKİYE'DE KAMU HİZMETLERİNDE İNTERNET - BİLGİSAYAR
TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI

IBT kullanarak ekonomik kalkınmayı devlet eliyle hızlandırmanın yolu,
öncelikle temel kamu hizmetlerinin, IBT yardımıyla daha geniş bir alanda daha
az işlem maliyetleriyle daha verimli şekilde arz edilmesidir.

Geleneksel devlet yaklaşımından elektronik devlet yaklaşımına geçiş çabaları,
hemen hemen her ülkenin kamu yönetim sisteminin (özellikle son dönemde)
karşı karşıya kaldığı ve gidermek zorunda olduğu iki ihtiyaçtan, kamu yönetim
mekanizmasının; 1) daha az maliyetle, 2) daha iyi çalışır hale getirilmesi
ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır (İnce, 2001, 103).

Türkiye'de IBT'den daha iyi yararlanılması için ilk olarak, 1983 yılında “Bilim
ve Teknoloji Yüksek Kurulu” (BTYK) kurulmuştur. BTYK'nın dışında
BİLTEN,⁴ Internet Üst Kurulu,⁵ Kamu-Net Üst Kurulu,⁶ Elektronik Ticaret
Koordinasyon Kurulu⁷ve pek çok dernek ve vakıf (TBD, TBV, vb.) bilişim
alanında hizmetlerini sürdürmektedir (Bengshir, 2000, 50).

Mernis, Mebsis, Takbis, Vedop I ve Vedop II, Say 2000 Projeleri, Tarım- Net,
Çiftçi Kayıt Sistemi, Uyap I ve Uyap II, Polnet, Gümsis, Güvas, E-Bildirge,
Beos, Ses, vb. merkezi idaredeki e-devlet projelerine, Yeryön, Yerep, Yerelbilgi,
Yerelnet, ise yerel yönetimlerin sürdürdüğü e-devlet projelerine örnektir
(Nohutçu ve Demirel, 2005, 38-50).

E-vergilendirmenin en yaygın olduğu ülkeler, ABD, Avustralya, Kanada,
Finlandiya, Fransa, Almanya'dır (Turner ve Apelt, 2004, 242). E-vergilendirme,
bir e-devlet uygulamasıdır.

E-vergileme, günümüzde “yeni gelişen e-ticaretten elde edilen gelir ve kazancın
vergilendirilmesi” ve “devletin mevcut vergi konularından elde edilen gelir ve
kazançlarının vergilerinin (gelir, kurumlar, gümrük vergileri vb.) IBT
altyapılarından yararlanılarak toplanması” olmak üzere iki alanda gelişim
göstermektedir. Bu iki alanın ortak özelliği, vergilendirmenin elektronik olarak
gerçekleşmesi, yani e-vergilendirme (elektronik olarak vergilendirme)
yapılıyor olmasıdır. Bu nedenle, “devletin mevcut vergi konularından elde
edilen gelir ve kazançlarının vergilendirilmesi, Şekil 1'de “dar anlamda e-
vergilendirme” olarak isimlendirilmiştir.

E-Ticaretten Elde Edilen
Gelir ve Kazancın Elektronik
V ergilendirilmesi
(E-Ticaretin Vergilendirilmesi)

Devletin Mevcut Vergi Konularından
Elde Edilen Gelir ve Kazançların
Elektronik Vergilendirilmesi
(Dar Anlamda E-Vergilendirme)

İnternet vergilemesi adı da verilen e-ticaretin vergilendirilmesi konusunda, dar
anlamda e-vergilendirmeden çok farklı tartışma alanları vardır. Bu konudaki
tartışma, esas itibariyle, a)internet aracılığıyla elde edilen gelir veya kazancın ve
mükellefin tespiti; b)gelir ve kazancın vergilendirilmesi boyutlarında
gerçekleşir.

Mevcut vergilerin IBT altyapılarından yararlanarak toplanması anlamına gelen
“dar anlamda e-vergilendirme” konusu ise, e-vergi doldurma (e-beyan) ve e-
vergi ödeme olmak üzere iki boyutta incelenebilir. Her bir verginin özelliğine
bağlı olarak, ya sadece e-ödeme ya da e-beyan ve e-ödeme birlikte söz konusu
olur.

Gerek e-ticaretin vergilendirilmesinde, gerekse dar anlamda e-vergilendirme
olarak isimlendirilen devletin mevcut vergi konularından elde edilen gelir ve
kazançların vergilendirilmesinde, vergilendirmenin elektronik olarak yapılması
dolayısıyla, elde edilen gelir, e-vergi geliridir. Fakat bu çalışmanın konusu,
mevcut vergi konularından elde edilen gelir ve kazançların vergilendirilmesi
olduğu için, burada kullanılan e-vergilendirme ve e-vergi kavramlarından, dar
anlamda e-vergilendirmeyi ve e-vergiyi anlamak gereklidir.

Türkiye'de e-vergilendirme uygulaması, bugünkü en geniş zeminine, Vedop-I
ve Vedop-II adlı projelerle ulaşmıştır. Vedop-I ile bütün vergi dairesi
işlemlerinin bilgisayar ortamında izlenmesi hedeflenmiştir. Nisan 2004
itibariyle 22 il merkezinde ve 155 vergi dairesinde uygulamaya geçilmiştir ve
uygulama her geçen gün yaygınlaştırılmıştır. Vedop-II ile, vatandaşların vergi
ile ilgili işlemlerini elektronik ortamda yapabilmelerinin sağlanması için, (a)
otomasyonlu vergi dairesi sayısının artırılması, (b)beyannamelerin internetten
alınması (e-beyanname), (c) internet vergi dairesinin (e-vergi dairesinin)
kurulması, denetim, otomasyonu ve veri ambarının oluşturulması alt
uygulamaları tamamlanmıştır (DPT, 2005b, 20).

Türkiye'de dar anlamda e-vergilendirme sistemi, beş alt başlık altında, daha
ayrıntılı aşağıda incelenmektedir.

"Ö

«D

•a.-

u
à .2

0 ^M
"Ö

“«D

_ Beyanname Verilmesi Zorunlu Olan Diğer Merkezi Vergiler
için E-Vergilendirme

Türkiye'de e-vergilendirme için kurulan ilk sistem, gümrük vergilerinde e-
vergilendirme sistemidir. Gümrük vergilerinde e-vergilendirme, Bilge Projesi
olarak da bilinir. Projenin ilk pilot uygulamasına, Temmuz 1998'de başlanmıştır.
30.08.1999'da, EDI-Web olarak adlandırılan Bilge Projesinin, beyannamelerin
elektronik olarak verilmesine ilişkin ikinci aşamasına geçilmiştir.⁸ 15.10.2001'de
Bilge, tüm gümrüklerde yayılmaya başlamıştır.⁹

Bu tarihten itibaren, Garanti Bankası, Akbank ve Yapı-Kredi Bankası ile yapılan

protokol gereğince, ithalattan alınan gümrük vergisi, KDV, toplu konut fonu
kesintisi, telafi edici vergi, ithal harcı gibi yükümlülüklerin, bu bankalar
aracılığıyla tahsili mümkün hale gelmiştir. Böylece, e-ödeme safhasına ait
altyapı da tamamlanmıştır.

2007 yılı itibariyle, toplam 102 gümrük müdürlüğünün sadece 28'inde EDI-Web
yoktur ve uygulama, detaylı beyanda (TCGB'de) %84'e ulaşmıştır (Gümrük
Müsteşarlığı, 2007b).

Günümüzde, EDI-Web ile, gümrük tarafına gönderilebilen beyanname bilgileri,
gümrük tarafında onaylanmakta, tescil numarası, gelecekte gümrük onayı
aşamasında istenen belge isimleri, hesaplanan vergi miktarı bilgileriyle birlikte
geri gönderilmektedir. Kullanıcı, geri gönderilen onaylı beyannameye, tescil
numarasını ekleyip çıktı almakta ve bu beyannameyi imzalamaktadır. Bu arada,
hesaplanan vergi, banka aracılığıyla, e-ödeme yoluyla, bankaya hiç gitmeden,
ödenebilmektedir. Bankanın “gümrük vergi alındılarını” imzalamasına gerek
yoktur. Çünkü EDI-Web'li gümrük idarelerinde, vergi mükellefinin yaptığı
vergi ödemesinin, Bilge sisteminde teyit sorgulaması mümkündür (Gümrük
Müsteşarlığı, 2007c).

Sosyal güvenlik ödemelerinde e-vergilendirme çalışmaları, e-bildirge projesi
kapsamında yürütülmektedir. E-bildirge, işçi ve işverenler ile emeklilere ilişkin
işlemleri kapsar. Emeklilerle ilgili işlemlerde, e-vergilendirme boyutu yoktur.
Bu işlemler şimdilik bilgilendirme düzeyindedir. 4958 sayılı Sosyal Sigortalar
Kurumu Kanununun 21 inci maddesi (TBMM, 2003) ve Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliği'nin 21 inci maddesi (SSK, 2004) e-bildirgenin yasal
dayanağını oluşturur. E-bildirge, 01 Mayıs 2004 tarihinden beri
uygulanmaktadır. İşyerlerinde sekiz ve üzerinde sigortalı çalıştıran özel ve
resmi işyeri işverenleri e-bildirge ile beyanname vermek zorundadırlar (SSK,
2007c).

E-bildirge, işverenlerin, çalıştırdıkları işçilerine ait sigorta bildirimlerini
internet üzerinden vermeleri ve bildirimlere ait tahakkuk bedellerini de internet
bankacılığı aracılığı ile ödeyebilmeleri için oluşturulan elektronik bir portaldır
(SSK, 2007b). E-bildirge uygulaması ile birlikte, daha önce SSK şubelerine
işverenler tarafından aylık olarak verilen “tahakkuk bildirgeleri” ve 4 aylık
olarak verilen “dönem bordroları”, “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” adı altında
birleştirilerek alınmaya başlanmıştır. Uygulama http://www.ssk.gov.tr
adresinden işler ve bu adresten ilgili her türlü yardım alınabilir.

E-bildirge projesi, İspanya Sosyal Güvenlik Kurumu'nca, uluslararası ağ ve
altyapı teknoloji geliştirme şirketi CISCO'nun sponsorluğunda gerçekleştirilen
seminerde, dünyanın en başarılı e-devlet projesi seçilmiştir. 2006 yılında, aktif
sigortalıların yüzde 95'inin e-bildirge ile beyannamelerini verdikleri iddia
edilmektedir (Memurlar Net, 2007).

Sistemin, Türkiye'deki diğer e-vergilendirme türlerinden önemli bir farkı veya
üstünlüğü, ödeme modülünü de içinde barındırmasıdır. Ana menüden Ödeme
İşlemleri bağlantısı ile geçilen bu modülde, otomatik ödeme talimatı verilen
banka bilgileri görüntülenir. Otomatik ödeme talimatı olmayan işverenler için,
işverenin çalışmakta olduğu banka seçilerek bankanın web sayfasına geçiş
yapılması imkânı da vardır (SSK, 2007a, 16).

Beyanname verilmesi zorunlu olan tüm vergiler için, e-vergilendirme
uygulaması, iki aşamada yürür. Birinci aşamada vergi beyannamelerinin
bilgisayar ortamında doldurulması ve elektronik olarak gönderilmesi, ikinci
aşamada ise, tahakkuk fişleri elektronik olarak kesilen ve gönderilen verginin,
bankacılık sistemi yardımıyla elektronik olarak Gelir İdaresi Başkanlığına
transfer edilmesi vardır. Bu açıdan, stopaj usulüyle tahsil edilen ve edilmeyen
vergiler arasında fark olmadığı gibi, gümrük vergileri, sosyal güvenlik
ödemelerinin vergilendirilmesi veya yerel vergiler arasında da bir fark yoktur.

Beyanname verilmesi zorunlu olan, -gümrük vergileri ve sosyal güvenlik
ödemeleri dışında kalan- merkezi vergiler için, Türkiye'de 1 Ekim 2004'de
internet vergi dairesi hazır edilmiş ve isteğe bağlı e-beyanname uygulaması
başlatılmıştır. Kasım 2005'te uygulama zorunlu hale getirilmiştir.^{1 0} Günümüzde
internet vergi dairesinde; veraset ve intikal vergisi hariç, otomasyonlu vergi
dairelerinin sorumluluğundaki diğer merkezi vergilerin beyannameleri,
elektronik olarak alınabilmekte ve 2006'dan beri vergi dairesine veya bankaya
hiç gitmeden internet yardımıyla ödenebilmektedir.^{1 2}

Ayrıca vergi kimlik numarası sorgulama, gecikme zammı hesaplama hizmetleri
de verilmektedir. Bu hizmetlere ve yararlanma şartlarına Gelir İdaresi
Başkanlığının resmi web sitesinden ulaşılabilmekte, her türlü yardım
alınabilmektedir.

Türkiye'de e-beyanname sistemi çok hızlı gelişmiştir. Bunun temel nedeni, vergi
beyannamesinin doldurulmasında mükellefe aracılık yapan serbest
muhasebecilerle muhatap olunarak, sistemin geliştirilmesinin tercih
edilmesidir. Pek çok vergi mükellefi, Türkiye'de vergi beyannamesini serbest
muhasebecisi aracılığıyla doldurur. Bu beyanname verilmesi zorunlu olan tüm
vergiler için geçerlidir. Vergi toplanmasından sorumlu merkezi devlet birimi
olan Gelir İdaresi Başkanlığı, serbest muhasebecilere yönelik gönüllü
bilgilendirme ve eğitim programlan düzenlemiş, onları e-vergilendirmeye
hazırlamıştır. E-beyanname sistemi, vergisini kendi ödemek isteyen vergi
mükelleflerine de kapalı değildir.

Sistemin kısa zamanda yaygınlaştırılabilmesinin bir başka nedeni, belli bir gelir
düzeyini aşan mükellefler için zorunlu tutulmuş olmasıdır.^{1 3} Bu sayede
kuruluşundan itibaren bir yıl içinde, e-beyannamenin Vedop içindeki payı,
ortalama %65,69'a ulaşmıştır!⁴20 07 yılı itibariyle, bu oranın %95'e yaklaştığı
tahmin edilmektedir.

Beyanname verilmesi zorunlu olan diğer merkezi vergilerde, e-bildirgeden
farklı olarak, entegre bir e-vergi ödeme modülü yer almaz. Bu onun eksikliğidir.
Fakat vergilerde, interaktif banka hesaplarından e-ödeme her zaman mümkün
olduğundan¹⁰ söz konusu eksiklik, ciddi bir işleyiş veya entegrasyon problemi
meydana getirmemektedir.

Türkiye'de yerel yönetimler tarafından toplanan pek çok kamu geliri vardır.
Bunlar arasında, emlak, çevre temizlik, ilan ve reklam, yangın ve sigorta,
eğlence, damga vergileri, çeşitli para cezalan, elektrik, telefon, su faturaları
tahsilatından aktarılan paylar vb. sayılabilir.

Yerel yönetimler, son yıllarda farklı düzeylerde de olsa, bu kamu gelirlerini
elektronik olarak beyan etme ve ödeme hizmeti vermektedirler. Bu hizmetler, e-
belediye veya e-yerel yönetim hizmetleri kapsamında değerlendirilmektedir. E-
belediyecilikte, Bursa Nilüfer Belediyesi, Yalova Belediyesi, İstanbul
Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri ilk sırada gelmektedir.

Yerel düzeyde toplanan vergiler için e-vergilendirme düzeyinin ne olduğuna
dair Türkiye çapında veriye ulaşılamamıştır. Fakat İstanbul Üniversitesi İletişim
Fakültesinden Korhan Mavnacıoğlu'nun 2005 yılında İstanbul'da 24 belediyede
yaptığı araştırmada, e-belediye hizmetlerinden yararlanma oranları ölçülmüş,
vergi mükellefleri arasında yerel vergi ödeme oranının %13,3, borç ödemenin
%10 olduğu tespit edilmiştir (Turkpoint, 2007).

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin web sitesinden, “http://bim.ibb.gov.tr
/gelir_tahsilat/index.asp” adresinden, vergi mükellefleri, vergi numaralarını
girerek, vergi borçlarını sorgulayabilmekte ve borç ödeme butonu yardımıyla
internet bankacılığı ile vergilerini ödeyebilmektedirler (IBB, 2007b). Belediye
ayrıca, Ebtis sistemine eşdeğer, yerel düzeyde Elektronik Dekont Takip Sistemi
(Edts) adlı bir sistemi de kullanmaktadır (IBB, 2007a).

Bursa Nilüfer Belediyesi, Türkiye'de Kiosk ile vergi borcu öğrenme ve vergi
ödeme hizmeti veren ilk belediyedir. Ayrıca belediye, telefon belediyeciliği, kısa
mesaj yoluyla da bu hizmetleri vermekte, kredi kartı numarasından e-tahsilât
yapmaktadır. Bu hizmetlerini “https://www.e-islem.net/” sitesinden halka
duyurmaktadır. Bursa'da interaktif hesabı kullanarak, telefon belediyeciliğiyle,
banka havalesi yoluyla, kiosklarla, posta çekiyle, belediye iletişim
noktalarından yerel vergi borcu öğrenilebilir ve ödenebilir. E-işlem.net
sayfasından, emlak vergileri, ilan ve reklam vergileri ve diğer vergiler beyan
edilebilir.

IBT pek çok alanda etkili olmakta ve IBT'nin önemi her geçen gün artmaktadır.
IBT, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınma açısından da
önemlidir. Bu makalede IBT'nin ekonomik kalkınmaya nasıl etki edebildiği
teorik olarak tartışılmış ve IBT'nin devlet açısından önemi vurgulanmıştır.
IBT'den Türkiye de yararlanmaktadır. Pek çok e-devlet projesi son yıllarda
uygulamaya sokulmuştur.

Pek çok ülkede IBT yardımıyla arz edilen kamu hizmetleri arasında,
vergilendirme hizmetleri ilk sıralarda yer alır. Bu nedenle, IBT'nin devlet
açısından öneminin gözlenebildiği en güzel alanlardan biri de vergilemedir.

Buradan hareket ederek, makalenin ikinci bölümünde, Türkiye'de e-
vergilendirme sistemi incelenmiştir.

E-vergilendirmeyi, e-ticaretten elde edilen gelir ve kazancın vergilendirilmesi
(e-ticaretin vergilendirilmesi) ve devletin geleneksel vergi konularından elde
edilen gelir ve kazançların vergilendirilmesi (dar anlamda e-vergilendirme)
olarak anlamak mümkündür. Bu makalede dar anlamda e-vergilendirme
üzerinde durulmuştur. Dar anlamda e-vergilendirme, e-vergi doldurma (e-tax
filing, e-filing - e-doldurma, e-beyan) ve e-vergi ödeme (e-tax payment, e-
payment - e-ödeme) şekillerinde karşımıza çıkabilir.

Türkiye'de e-vergilendirme sistemi, e-beyan ve e-ödeme boyutları dikkate
alınarak, beş alt başlık altında makalede incelenmiştir.

Türkiye'de gümrük vergilerinde ve sosyal güvenlik ödemelerinde e-
vergilendirme oldukça iyi durumdadır. Vergi mükellefleri, vergilerini tamamen
elektronik olarak beyan edebilmekte ve ödeyebilmektedirler. Uygulama e-
beyan alanında, detaylı beyanda %84'e ulaşmıştır.

Beyanname gerekmeyen diğer merkezi vergilerde e-ödeme, bankacılık sistemi
ile olur. E-ödemenin yaygınlık düzeyi hakkında, Türkiye çapında veri yoktur.
Türkiye'de bankacılık altyapısı oldukça iyi durumdadır. Fakat bu vergilerde e-
ödemenin yaygınlaştırılması, IBT'nin yaygınlaştırılması ve toplumsal dönüşüm
ile sağlanabilecektir.

Beyanname verilmesi zorunlu olan, gümrük vergileri ve sosyal güvenlik
ödemeleri hariç diğer merkezi vergiler için e-vergilendirme, Türkiye'de oldukça
hızlı gelişmiştir. Sistemin, ödeme modülünü de içinde barındırması ve farklı
tahsilât usulleri ile tahsilât yapılabilmesi önerilebilir. Bu tür vergilerde, e-
beyanın %95'e ulaştığı tahmin edilmektedir.

Yerel düzeyde toplanan vergiler ve kamu gelirleri için e-vergilendirme, henüz
Türkiye'de yaygın kullanım alanı bulamamıştır. Fakat, Bursa Nilüfer
Belediyesi, Yalova Belediyesi, İstanbul Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri bu
konuda çok güzel uygulamalara sahiptir. Bursa Nilüfer Belediyesi, Türkiye'de
ilk defa kiosklarla vergi tahsilâtı yapan ve telefon bankacılığıyla vergi borcu
öğrenme ve ödeme hizmeti veren kurumdur. Bu kurumların e-vergilendirme
uygulamalarının diğer yerel yönetimlere de yaygınlaştırılması gereklidir.

Türkiye'de e-vergilendirme sisteminin geliştirilmesi için diğer öneriler şu
şekilde sıralanabilir:

E-vergileme hizmetleri, açık anlaşılır ve kullanımı basit bir altyapıdan
sunulmalıdır. E-vergileme hizmeti veren web siteleri tek bir portalda
birleştirilmelidir. Bu portalda, her bir hizmetin etkin arzından açıkça sorumlu
tutulmuş kamu görevlileri bulunmalı, hizmetin işleyişinde görülen aksaklıklar
ya da bu alanda ortaya çıkabilecek sorular için, vatandaşın kiminle nasıl
iletişime geçeceği ilan edilmiş olmalıdır.

E-vergileme hizmeti veren web sitelerinin kullanıcı arayüzleri basitleştirilmeli,
her bir vatandaşın teknoloji kullanım yeteneğinin farklı olduğu hesaba katılarak,
son derece kolay erişilebilir ve kolay kullanılabilir olarak düzenlenmelidir. Web
sitelerinde e-beyan ve e-ödeme modülleri birlikte bulunmalıdır. E-vergileme
hizmetlerini kolaylaştırmak için, vergi sisteminin sadeleştirilmesine devam
edilmelidir.

E-beyan sırasında kullanılan bilgisayar programlarının, diğer muhasebe
programları ile entegrasyonu sağlanmalıdır. Web tabanlı e-beyan altyapıları,
kamu ve özel sektör işbirliği ile ve kullanıcıların deneyimleri göz önüne alınarak
geliştirilmeli, yaygınlaştırılmalıdır. Bu altyapılar muhasebe programları ile
uyumlu olmalıdır.

E-beyan programları, karışık vergi işlemlerini daha fazla basitleştiren çözümler
içermelidir. Web tabanlı e-beyan programlarında ve bankaların e-ödeme
sitelerinde, güvenlik altyapısı daima güçlendirilmelidir. Tüm IBT
uygulamalarında olduğu gibi e-vergileme uygulamalarında da gizlilik ve
güvenlik, kamuoyu tarafından, yaygınlaştırmayı etkileyen temel faktörlerden
biri olarak algılanmaktadır.

IBT uygulamalarının benimsenmesi ve yaygınlaştırılmasını etkileyen faktörler,
bilgisayar sayısı, kullanım kolaylığı, yaş, eğitim düzeyi, internet deneyimi,
internet kullanım sıklığı, bilgisayar korkusu, ekran dizaynı, geribildirim fırsatı,
teknolojik altyapı yeterliliği, İnternet ve bilgisayar teknolojilerine yapılan
harcamalar, teknoloji yatırımları, IBT sektörlerindeki toplam istihdam, IBT
kullanım birim maliyeti, IBT kullanım talebi, IBT kullanan işletme büyüklüğü,
işletmenin faaliyet gösterdiği alan olarak sayılabilir. E-vergileme hizmetlerini
geliştirilmesi, devletin özel sektörle işbirliği halinde, bu faktörlerin her birine
ilişkin sistemli eylem planları hazırlaması ve bu konularda ilerleme
kaydetmesine de bağlıdır.

IBT'nin, dijital uçurumu arttırmayacak şekilde doğru ve yaygın kullanımı, e-
vergilendirmede de geçerlidir. Bu amaçla, devlet-özel sektör işbirliğiyle,
tanıtıcı-özendirici kampanyalar ve sübvansiyon uygulamaları yapılabilir. Vergi
dairelerine ve meslek mensuplarına yönelik bilgilendirme ve sübvansiyon
programlarına önem verilirken, yerel yönetimlerin ve sivil toplum
kuruluşlarının desteğiyle, yerel halka bilgilendirme kampanyaları

uygulanabilir. Milli Eğitim Bakanlığı'nın öncülüğünde, toplumda e-
okuryazarlığın geliştirilmesi için çaba harcanabilir.

ANTONELLI, C. (2003). “The Digital Divide: Understanding the Economics
of New Information and Communication Technology in the Global
Economy”, Information Economics and Policy, Vol 15, pp: 173-199.

BARNES, S.J., VIDGEN, R.T. (2006). “Data Triangulation-A Case Study in
E-Government”, Information & Management, Vol 43, pp: 767-777.

BENGSHİR, K.T. (2000). “Bilgi Toplumu Bakanlığı Mekanik Bir Örgüt mü”,
Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 33, Eylül, Sayı:3, ss: 33-62.

CHANG, I-C., LI, Y-C., HUNG, W-F., and HWANG, H-G. (2005). “An
Empirical Study on the Impact of Quality Antecedents on Tax Payers'
Acceptance of Internet Tax-Filing Systems”, Government Information
Quarterly, Vol 22, pp: 389-410.

DPT. (2005a). Bilgi Ekonomisine ve Bilgi Toplumuna Geçiş, 2004 Türkiye
İktisat Kongresi Çalışma Grubu Raporu, Rapor No: 3, Cilt 13, DPT Yayını,
Ankara, <http://ekutup.dpt.gov.tr/ekonomi/tik2004/ cilt13.pdf> (16.08.2007).

DURDU, Ö.F. (2003). “Avrupa Birliği Yolunda Bilgi Teknolojisinin Türkiye
Ekonomisi İçin Önemi”, Akademik Bilişim Konferansları, 3-5 Subat 2003,
Çukurova Üniversitesi, Adana, <http://ab.org.tr/ab03/ tammetin/ 171.doc>

ERKAN, H. (1994). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme, İş Bankası Kültür
Yayınları.

FEIGE, E.L. (2000). “Taxation for the 21st Century: The Automated Payment
Trasaction (APT) Tax”, Economic Policy, Volume 15, Issue 31, October,
pp:473-511.

FERNALD, L.W. (1988). “The Underlying Relationship Between Creativity,
Innovation and Entrepreneurship”, Journal of Creative Behavior, Vol 22,

FU, J.R., FARN, C.K., and CHAO, W.P. (2006). “Acceptance of Electronic
Tax Filing: A Study of Taxpayer Intentions”, Information & Management
Vol43, Jan, pp: 109-126.

GIB. (2007). Vergimi Kolayca Nasıl Öderim?, <http://www.gib.gov.tr
/fileadmin/beyannamerehberi/vergimi_kolayca_nasil_oderim.pdf>

GOLDBERG, D.S. (2005). “E Tax: The Flat Tax as an Electronic Credit
VAT”, University of Maryland School of Law, Legal Studies Research Paper,
No: 2005-59, <http://ssrn.com/abstract=832204> (29.01.2007) pp:1-15.

HANSFORD, A., LYMER, A., and PILKINGTON, C. (2006). "IT Adoption
Strategies and Their Application to E-filing Self-Assessment Tax Returns:
The Case of the UK", eJournal of Tax Research, Vol 4, Number 1, August,
Atax, The University of New South Wales, Faculty of Law, pp: 79-96.

HEEKS, R., BAILUR, S. (2007). Analyzing E-Government Research:
Perspectives, Philosophies, Theories, Methods, and Practice”, Government
Information Quarterly, Vol 24, pp: 243-265.

HORST, M., KUTTSCHREUTER, M., and GUTTELING, J.M. (2007).
“Perceived Usefulness, Personal Experiences, Risk Perception and Trust as
Determinants of Adoption of E-Government Services in the Netherlands”,
Computers in Human Behavior, Vol 23, pp: 1838-1852.

HUNG, S-Y., CHANG, C-M., and YU,T-J. (2006). Determinants of User
Acceptance of the E-Government Services: The Case of Online Tax Filing
and Payment System”, Government Information Quarterly, Vol 23, pp:
97-122.

KELLECİ, M.A. (2003). Bilgi Ekonomisi, İşgücü Piyasasının Temel Aktörleri
ve Eşitsizlik: Eğilimler, Roller, Fırsatlar ve Riskler, Devlet Planlama Teşkilatı
Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayını,
Ankara.

KNACK, S. (2000). “Social Capital and the Quality of Governments:
Evidence from the US States”, The World Bank, Policy Research Working
Papers Series, Nu 2504, December, pp:1-31.

MARISCAL, J. (2005). “Digital Divide in a Developing Country”,
Telecommunications Policy, Vol 29, pp: 409-428.

MASUDA, Y. (1990). Managing in the Information Society, Cambridge MA,
Basil Blackwell.

MEMURLAR-NET, (2007). “SSK'nın Projesi Dünyanın En Başarılı E-Devlet
Uygulaması”, <http://www.memurlar.net/haber/38994> (16.08.2007).

MEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ, (2005). 346 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği,
03.03.2005 Tarih ve 25744 sayılı Resmi Gazete,
<http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr> (17.08.2007).

ROMER, P.M. (1986). "Increasing Returns and Long-Run Growth", The
Journal of Political Economy, Vol 94, No 5, October, pp: 1002-1037.

SAYGILI, Ş. (2001). “Yeni Ekonomi ve Avrupa Birliği:Yeni Ekonomi
Sürecinde ABD-Japonya Çerçevesinde Türkiye'nin Yeri” Yeni Ekonomi El
Kitabı, TCMB Yayınları, Ankara, ss: 211-231.

SSK. (2007a). E-Bildirge Kullanım Kılavuzu, <http://www.ssk.gov.tr
/sskdownloads/anasayfa/kilavuz.doc> (16.08.2007).

TBMM, (2003). 4958 Sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 06/08/2003
Tarihli, 25191 Sayılı Resmi Gazete, <http://www.tbmm.gov.tr
/kanunlar/k4958.html> (17.08.2007)

TITAH, R. and BARKI, H. (2005). “E-Government Adoption and
Acceptance: A Literature Review”, International Journal of Electronic
Government Research, Vol 2, Issue 3, pp: 23-57.

TORRES, L., PINA, V., and ACERETE, (2005). B. “E-Government
Developments on Delivering Public Services among EU Cities", Government
Information Quarterly, Vol 22, pp: 217-238.

TURNER, L. and APELT, C. (2004). “Globalisation, Innovation and
Information Sharing in Tax Systems: The Australian Experience of the
Diffusion and Adoption of Electronic Lodgement”, eJournal of Tax Research,
Atax, The University of New South Wales, Faculty of Law, Volume 2,
Number 2, p: 241-269.

VERGIPORTALI, (2005). E-Beyanname Kılavuzu-Aralık 2005,
<http://www.vergiportali. com/doc/pb/e-beyanname.pdf> (17.08.2007).

WANG, Y,-SHUN, 2002, “The Adoption of Electronic Tax Filling Systems:
An Empirical Study”,Government Information Quarterly,Vol 20, pp:333-352.

YARANLI, İ.O. (2002). “E-Devlet'e Doğru Ödüllü Bir Proje: VEDOP
Internet Vergi Dairesi”, VIII. Türkiye'de Internet Konferansı, Askeri
Müze/Harbiye Kültür Sitesi, 19-21 Aralık 2002, İstanbul, <http://inet-
tr.org.tr/inetconf8/program/138.html> (04.0.8.2005).

YILDIZ, M. (2007). “E-Government Research-Reviewing the Literature
Limitations, and Ways Forward", Government Information Quarterly, Vol 24,
pp: 646-665.

ZHANG, F-H. and CHEN, J. (2005). “Resource Acquisition and Innovation
Performance in Chinese Hi-Tech Firms: An Empirical Study Based on BP
Neural Network”, Engineering Management Conference Proceedings,
<http://ieeexplore.ieee.org/xpls/abs_all.jsp?arnumber =1559166>

Vergi beyannamelerinin elektronik olarak doldurulması ve gönderilmesi uygulamasına sahip
başlıca ülkeler şunlardır: Avustralya, ABD, Kanada, İngiltere, İrlanda, Almanya, Fransa, İtalya,
Hollanda, Finlandiya, İsveç, İsviçre, Norveç, Singapur, Brezilya, Meksika, Şili, Hindistan, Çin,
Singapur, Tayland, Tayvan, Malezya, ve Türkiye.

TÜBİTAK bünyesindedir ve ortak birçok uluslararası IBT araştırma projesi yürütür.

Ulaştırma Bakanlığı bünyesindedir ve internet altyapısının ve kullanımının
yaygınlaştırılmasını amaçlayan çalışmalar yapar.

Başbakanlık bünyesindedir ve kamu hizmetlerinde kalite ve hızın arttırılmasını amaçlayan
çalışmalar yürütür.

Dış Ticaret Müsteşarlığı bünyesindedir ve elektronik ticareti yaygınlaştırmayı amaçlar.

EDI-WEB, Gümrük Müşavirlerinin, İthalat ve İhracat Şirketlerinin beyanname bilgilerini
Gümrük bilgisayar sistemine WEB üzerinden aktarmalarını sağlayan internet çözümüdür. EDI-
WEB ile kullanıcı, Özet Beyan (ÖZBY), Detaylı Beyan (TCGB) tescili yapabilmekte, tescil ettiği
beyannamenin çıktısını alabilmektedir. EDI-WEB'e, http://www.customs-edi.gov.tr adresinden
ulaşılabilmektedir. Giriş, “EDI Kullanıcı Kodu” ve “EDI Mesaj Şifresi” ile olur. Ayrıntılı Bilgi için
Bkz: Gümrük Müsteşarlığı. (2007a)

İnternet yardımıyla ödenebilen merkezi vergiler şunlardır: Yıllık Gelir Vergisi, Gelir Vergisi
Stopajı, Kurumlar Vergisi, Kurumlar Vergisi Stopajı, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi,
Banka Sigorta Muameleleri Vergisi, Gelir Geçici Vergi, Kurum Geçici Vergi, Damga Vergisi,
Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi, Basit Usul Ticari Kazanç Vergisi, Diğer Ücret Vergisi, Noter
Harcı, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Trafik Para Cezası, 5035 RTÜK Eğitime Katkı Payı, 5035 Sayılı
Kanuna Göre Finansal Faaliyet Harcı. Bkz. GIB. (2007).