29 Ekim 2001 tarihinde Berlin'de düzenlenen panel'de yapılan konuşmanın özetidir.

İNSAN EŞİT DİL, DİL EŞİT İNSANDIR
 

Prof. Dr. Emre Kongar

 Çok kısa ifade etmek gerekirse "insan eşit dildir".

Hani bir söz vardır, "Bir dil bir insan, iki dil iki insan" derler. İşte aynen o deyişte olduğu gibi, her bir dil bir inasndır.

Her bir dil, sadece bir kültürel birikimin toplamı ve bir kültürde yaşayan insanlararası iletişimin aracı olduğu için değil, aynı zamanda gerçekten de "kişinin toplum içinde var olmasının, yani kısaca "bireyin toplumsal varlığının bir aracı" olduğu için de "insan eşit dildir" ya da dil eşit insandır" diyorum.

Dil, bireyin toplumsal varlığının aracıdır; çünkü birey ile toplum arasında karşılıklı bir etkileşimin, bireyi birey yapan ve toplumu toplum yapan değerlerin, inançların, kısacası bireysel ve toplumsal tutum ve davranışların karşılıklı etkileşimine olanak tanır.

Bireyin "toplumsallaşması" dil sayesinde olur.

İnsan, içinde yaşadığı toplumun değerlerini, düşüncelerini, kurallarını ancak dil yoluyla öğrenir.

Biz buna "toplumsallaşma" diyoruz.

Bireyin kimliği, kişiliği oluştuktan sonra dönüp "toplumu etkilemesi" de yine dil sayesinde olanaklı olur.

Yani artık bir birey, toplumun içinde büyümüş, öteki bireylerden farklı ve özgün olan kimliği gelişmiş, sıra artık birey olarak içinde yaşadığı toplumu etkilemesine gelmiştir.

Politika, sanat edebiyat, öğretmenlik, memurluk veya esnaflık, zenaatkarlık gibi bireyin toplum içinde sahip olacağı herhangi bir meslek, artık, sadece bir geçim aracı değil, onun toplumu etkileme yoludur da.

İşte gerek toplumun bireyi oluşturması, gerekse bireyin, oluştuktan sonra dönüp toplumu etkilemesi ancak dil yoluyla olur.

Bu yüzden de ben "insan, eşit dildir" diyorum.

Türk kökenli Almanlar, doğuştan, "iki insan" olabilme avantajına sahiptirler.

Hem Türkçe hem de Almanca konuştukları takdirde "iki dil" öğrenecekler, ve böylece "iki insan" olacaklardır.

Bugünkü sorun, ne Türkçe, ne de Almanca konuşabilen, yani tek bir insan bile olamayan bir kuşağın ortaya çıkmakta oluşudur.

Bu sorun derhal çözülmeli, "tek bir adam bile olamayan" Türk Alman çocuklar ve gençler "iki insan" olacak biçimde yetiştirilmelidir.

e-kaynak: http://www.kongar.org/makaleler/Berlin-Guner_Yureklik.php