HALKIN İÇİNDE BULUNDUĞU PSİKOLOJİYİ, DÜŞÜNCE EĞİLİMLERİNİ BİR DAHA İNCELEMEK İÇİN HALKLA YAKINDAN TEMASA GEÇMEK |
| Efendiler, saltanatın kaldırılması ve hilâfet makamının
yetkisiz kalışı üzerine, halk ile yakından temasa geçmek, halkın içinde
bulunduğu psikolojiyi, düşünce ve eğilimlerini bir daha incelemek
önem kazanıyordu. Bunun dışında, Meclis, son yılına girmiş bulunuyordu.
Yeni seçim dolayısıyla, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ni
siyasî bir parti durumuna getirmeye karar vermiştim. Barış gerçekleşince,
cemiyet teşkilâtımızın, siyasî bir partiye dönüşmesini gerekli buluyordum.
Bu konuda da doğrudan doğruya halk i1e görüşüp konuşmayı yararlı sayıyordum.
Zaferden sonra eğitimle uğraşmaya başlamış olan ordumuzu da yakından
görmek istiyordum. İşte bu maksatlarla Batı Anadolu'da bir gezi yapmak
üzere, 14 Aralık 1923 tarihinde Ankara'dan hareket ettim,
Eskişehir'den başlayarak, İzmit, Bursa, İzmir ve Balıkesir'de, halkı uygun yerlerde toplayarak uzun sohbetlerde bulundum. Halkın, bana, diledikleri gibi serbestçe sorular sormasını istedim. Sorulan sorulara cevap olmak üzere, altı saat, yedi saat süren konferanslar verdim. Saygıdeğer Efendiler, hemen her yerde halkın anlamak istediği hususlardan dikkati çeken noktalar şunlardı : Lozan Konferansı ve sonucu, millî hâkimiyet ve hilâfet makamı, bunların durumları ve ilişkileri; bir de kurmak niyetinde olduğum anlaşılan siyasî parti... Lozan Konferansı görüşmelerini, her yerde, özetleyerek olduğu gibi anlatıyordum. Olumlu sonuç alınacağı hakkındaki inancımı da belirterek milletin endişesini gidermeye çalışıyordum. |