RAUF BEY'İN SALTANAT VE HİLAFET KONUSUNDAKİ DÜŞÜNCESİ |
| Rauf Bey'den saltanat ve hilafet konusundaki kanaat
ve düşüncesinin ne olduğunu sordum. Verdiği cevapta şu açıklamalarda
bulundu: Ben, dedi, saltanat ve hilafet makamına vicdanımla ve duygularımla
bağlıyım. Çünkü benim babam, Padişahın ekmeği ve nimetiyle yetişmiş,
Osmanlı Devleti'nin ileri gelen adamları sırasına geçmiştir. Benim
de kanımda o nimetin zerreleri vardır. Ben nankör değilim ve olmam.
Padişah'a bağlılık borcumdur. Halifeye bağlılığım ise terbiyem gereğidir.
Bunlardan başka, genel bir görüşüm de vardır. Bizde milleti ve kamuoyunu
elde tutmak güçtür. Bunu ancak, herkesin erişemeyeceği kadar yüksek
görülmeye alışılmış bir makam sağlayabilir. 0 da saltanat ve hilafet
makamıdır. Bu makamı ortadan kaldırıp onun yerine başka nitelikte
bir makam getirmeye çalışmak felakete ve büyük acılara yol açar. Bu
da asla doğru olamaz.
Rauf Bey'den sonra, karşımda oturan Refet Paşa'nın görüşünü sordum. Refet Paşa'dan aldığım cevap şuydu: "Rauf B e y 'in düşünce ve görüşlerinin hepsine katılırım. Gerçekten de bizde padişahlıktan ve halifelikten başka bir idare şekli söz konusu olamaz." Ondan sonra, Fuat Paşa'nın düşüncesini öğrenmek istedim. Paşa. Moskova'dan yeni döndüğünden, durumu, halkın duygu ve düşüncelerini daha yeterince incelemeye vakit bulamadığından söz ederek, görüşülen konu üzerinde kesin bir düşünce ve görüş ileri süremeyeceğini bildirdi ve özür diledi. Ben, karşımdakilere kısaca şu cevabı verdim: "Üzerinde durduğunuz konu bugünün işi değildir. Meclis'te bazılarının telaş ve heyecana kapılmalarına da gerek yoktur. Rauf Bey, bu cevabımdan memnun göründü. Fakat şu veya bu şekilde bu konu etrafındaki görüşmelere yine devam edildi. Akşam üzeri başlayan konuşmalarımız, bütün gece, sabaha kadar uzadı. Rauf Bey 'in bir şeyi sağlama bağlamak istediğini hissettim. Benim hilafet ve saltanat ve ileride şahsen alabileceğim durumla ilgili olarak kendilerine söylediğim ve inandırıcı buldukları sözleri bana kürsüden bizzat Meclis'e karşı söyletmek... Kendilerine söylediğim sözleri olduğu gibi Meclis'e karşı söylemekte de bir sakınca görmediğimi bildirdim. üstelik bu sözleri kurşun kalemle bir kağıt parçasına yazarak ertesi gün bir sırasını düşürüp Meclis'te söyleyeceğime söz verdim. Verdiğim bu sözü yerine de getirdim. Benim bu konuşmam muhaliflerce, Rauf Bey 'in başarısı olarak sayılmış ve kendisi takdir edilmiş... |