İTİLAF DEVLETLERİNİN 23 EYLÜL 1922 TARİHLİ ATEŞKES TEKLİFİ |
| Bu sıralarda, İstanbul'da Fransız Fevkalâde Komiseri
bulunan Genera1 Pe1le benimle görüşmek üzere İzmir'e geldi. diye adlandırdığı
bir bölgeye, ordularımızın girmemesinin yerinde olacağını tavsiye
eti. Millî hükûmetimizin böylebir bölge tanımadığını, Trakya'yı da
kurtarmadıkça ordularımızın durdurulmasına imkân olmadığını söyledi.
General PeI1e, bana,Mösyö Frank1in Boui1Iin 'un benimle görüşmek üzere
gelmek istediğini bildiren, kendisine çekilmiş özel bir telgrafını
gösterdi.Kendisini İzmir'de kabul edeceğimi söyledim. Mösyö Frank1inBoui1Ion,
bir Fransız harp gemisiyle İzmir'e geldi. Fransız Hükümeti adına ,İngiliz
ve İtalyan Hükûmetlerinin de uygun görmeleri üzerine, benimle görüşmeler
yapmaya geldiğini söyledi. Biz F r a n k 1 i nBoui11on'la görüşürken,
İtilâf Devletleri Dışişleri Bakanları imzasını taşıyan 23 Eylül 1922
tarihli bir nota geldi. Bu notada iki önemlinokta yer alıyordu. Bunlardan
biri askerî harekâtın durdurulmasıyladiğeri de Barış Konferansı'yla
ilgiliydi.
Biz, Rumeli'de Doğu Trakya'yı millî sınırlarımıza kadar tamamenalmadıkça askerî hareketten vazgeçemezdik. Ancak, yurdumuzun bu bölgesinden düşman birlikleri çıkarıldığı takdirde böyle bir harekete devametmeye kendiliğinden gerek kalmayacaktı. Bu notada, Venedik veya başka bir şehirde toplanacak olan İngiliz, Fransız, İtâlyan, Japon, Romen,Sırp - Hırvat - Sloven Devleti ile Yunanistan'ın da çağrıIacağı bir konferansa, delegelerimizi göndermeyi kabul edip etmeyeceğimiz sorulmaklabirlikte, görüşmeler sırasında Boğazlardaki tarafsız bölgelere bizden asker gönderilmemesi şartıyla, Edirne dahil olmak üzere Meriç'e kadarTrakya'nın bize iadesi ile ilgili talebimizin olumlu karşılanacağı bildiriliyordu. Notada, boğazlardan, azınlıklardan ve Milletler Cemiyeti'ne girmemizden de söz ediliyordu. Konferansın toplanmasından önce, Yunan birliklerinin, İtilâf Devletleri komutanlarının çizerkleri bir hattın gerisine çekilmesi için, İtilâf Devletleri'nin nüfuzunu kullanacağına söz aerilmekte ve bu konudagörüşülmek üzere Mudanya veya İzmit'te bir toplantı yapılması teklifedilmekteydi. |