|
Efendiler, bu tarihten bir hafta kadar sonra, Kocaeli Komutanlığından
şöyle bir telgraf aldım : Geyve istasyonu, 26.01.1921
Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na
Memleketin yüksek yararları ile ilgili önemli bir konu üzerinde,
SadrazamPaşa'nın zâtıdevletleriyle makine başında görüşmek istedikleri
İstanbul TelgrafGenel Müdürü'nün 26.01.1921 günü saat l6.30'da yazdırdığı
telgrafla bildirilmektedir. Bu konudaki emirleri arz ve rica olunur.
Kocaeli Komutanlığı'na aynı gün makine başında verdiğim cevaptadedim
ki :
"İstanbul Geyve ile doğrudan doğruya nasıl haberleşebilir?
İstanbul'daTevfik Paşa ile veya herhangi biriyle haberleşip ilişki
kurabilmek içinBakanlar Kurulu'nun ve belki de Meclis'in kararına
bağlı olduğundan, bu konudaşimdiden bir şey diyemem. Tevfik Paşa
ile telgraf memurunun bile açıktan açığa haberleşmede bulunması,
yabancıların gözünde İstanbul'a karşı olandurumumuzu sarsacağından,
doğru olmaz. Ancak, Tevfik Paşa'nın benimşahsıma değil de, Türkiye
Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'ne bir müracaatı varsa,bu müracaatın
kabulü tabiîdir. Bu noktanın özel olarak ve aynı yolla kendisineduyurulmasında
bir sakınca yoktur.
İstanbul'dan Adapazarı'na telgraf ve oradan da Geyve'ye askerî
makamların kontrolu altında bulunan telefon hattı vardı. Tevfik
Paşa'nın benimle kapalı olarak görüşmek istemesi üzerine, İstanbul
teli Ankara'ya bağlandı.
Tevfik Paşa'dan acık olarak şu telgrafı aldım : İstanbul, 27.l.l921
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal Paşa HazretIeri'ne
25 Ocak tarihinde Paris'te toplanan konferans tarafından alınan
kararlargereğince, Doğu meselesinin Çözümünü görüşmek üzere 21 Şubatta
Londra'daİtılaf Devletleri delegeleriyle Osmanlı ve Yunan Hükûmetleri
delegelerinden oluşan bir konferans toplantıya çağırılacaktır. Yürürlükteki
antlaşmada, daha sonraki olaylar dolayısıyla zarurî değişiklikler
yapılacaktır. Osmanlı Hükûmeti'negönderilecek davet için, Mustafa
Kemal Paşa'nın veya Ankaraca kendilerine gerekli yetki verilmiş
olan delegelerin, Osmanlı delegeler heye'ti arasında bulunması şart
koşulmuştur. Bu kararlar İtilâf Devletleri'nin İstanbul temsilcileri
tarafından bildirildi. Görevlendireceğiniz delegelerin, buradan
seçeceğimizkimselerle birleşerek yola çıkmaları için karar ve cevabınızı
bekliyorum. Nazik birzamanda bulunmamız dolayısıyla, bu gibi önemli
bazı durumların bildirilmesi içinhattın açık bulundurulmasını rica
ederim. Makine başında hemen cevap vermekmümkünse, telgraf başında
beklemekteyim, bir de şifre var efendim. Tevfik
Şifrenin çözülüş şekli de şuydu : İstanbul, 27.1.1921 Saat : 20.00
Mustafa Kemal Paşa Hazretleri'ne
"Londra Konferansı'nda güçlü konuşabilmek için Yunanlıların
bir kolorduyuİzmir'e göndermekte, Trakya'daki kuvvetlerini de Anadolu'ya
kaydırmakta olduğuve on güne kadar bir taarruz hareketine başlayacakları,
inanılır kaynaklardan haber alınmıştır. Tevfik
|