BİLECİK GÖRÜŞMESİ KARARLAŞTIRILIYOR |
| Biz, gerçek durumun herkesin sandığı ve düşürdüğügibi
olmadığına tamamen inanmış bulunuyorduk.Ancak, İstanbul'un kurtuluş
çaresi olarak ileri sürdüğü uzlaşma ve görüşme tekliflerini, kamuoyunu
inandırmaya yarayacak şartları hazırlamadan reddetmeyi uygun bulmadık.
Onun için, özellikle İzzet ve SalihPaşa'ların da içinde bulunacağı
bir hey'etle Bilecik'te görüşmeyi uygunbulduk. Bu zatlarla görüştükten
sonra, halkın bütün inanış ve görüşlerindeki yanlışlığın anlaşılacağına
şüphem yoktu. Bir de, her ne olursaolsun, kamuoyunca yukarıda işaret
ettiğim vasıfları ile tanınmış olan buzatların, İstanbul'da hükûmet
kurmalarının millî gaye için ne kadar zararlı olduğu meydandaydı.
Bu bakımdan, görüşmeden sonra da, kendilerinin İstanbul'a dönmelerine
müsaade etmeme gereği bence normaldi.İşte bu düşüncelerledir ki, İzzet
Paşa hey'etiyle Bilecik'te görüşmekararlaştırıldı. Görüşme 2 Aralıkta
değil, fakat 5 Aralıkta oldu.
Efendiler, bu görüşmeyi beklerken, o güne kadar cephede ve Ankara' da geçen olayları da kısaca bilginize sunayım : Efendiler, hatırlarsınız ki, İzzet Paşa'nın özel memurunun İnebolu üzerinden İstanbul'a hareket ettirildiği 8 Kasım 1920 günü, FuatPaşa'nın Moskova Büyükelçiliği, İsmet ve Refet Paşa'ların daBatı Cephesi'nde görevlendirilmeleri kararlaştırılmıştı. İsmet Paşaertesi gün cepheye hareket etti.10 Kasımda göreve başladı. O zamanlar Ethem Bey'in yakın arkadaşı bulunan bir zatın Eskişehir'den 13 Kasım 1920 tarihli bir şifreli telgrafını aldım. Bu telgrafta deniliyordu ki : Ethem Bey'in, Fuat Paşa Hazretleri'nin yanında Rusya'ya gideceği söylentisi cephede ve gerideki halk arasında kötü niyete yorulmaktadır. Bu ibi kimselerin çevrenizden uzaklaştırıması, zâtıdevletlerinin diktatörlükilan edeceğiniz zannını uyandırmıştır . . . Efendiler, Ethem ve kardeşlerinin Türkiye'den uzaklaşmaları,gerçekten Türkiye'nin de kendilrinin de yarar ve selâmeti bakımındanyerindeydi. Bu sebeple, Fuat Paşa'ya, kendileri istedikleri takdirde,bunları da birlikte alıp uygun şekilde görevlendirilebileceklerini söylemiştim. Ethem Bey'in arkadaşı tarafından yazılan bu telgraftaki ifadelerin, yalnız arkadaşının düşüncesi olduğu ve gerçeğe uygun bulunduğuelbette kabul edilemezdi. Çünkü ne cephenin ne de halkın, EthemBey'in Rusya'ya gönderilip gönderilmeyeceği konusu ile ilgisi yoktu.Özellikle : "Ben diktatör olmak istiyorum; fakat Ethem ve benzerleriengeldir. Onun için bu gibileri uzaklaştırıyorum" zannından söz edilmesibüsbütün dikkatizni çekti. |